زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابوعلی حسن بن زهره





ابوعلی حسن بن زهرة بن حسن بن زهره؛ فاضل، ادیب و شاعر بود.


۱ - پیشینه



ابوعلی در ۵۶۴ متولد شد و از افراد سرشناس دودمان بنوزهره و فرزند زهره صغیر بود، و مورّخان شیعه و سنّی از جلالت او یاد کرده‌اند. وی جدّ اعلای بنوزهره به شمار می‌رود که علاّمه حلّی اجازه معروف خود را برای آنان نوشته است.
[۱] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الانوارالساطعة فی المائة السابعة، ص۳۹، چاپ علی نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۲/۱۹۷۲.


۲ - مقام علمی



حسن بن زهره از دانش‌های گوناگون بهره‌مند و با فقه امامیه و شافعی و تاریخ و قرائت و ادبیات آشنا بوده، شعر نیکو می‌سرود و خطی خوش و نثری زیبا داشت.

۳ - دیدگاه بزرگان



درباره مقام علمی ابن‌زهره دیدگاه‌های بسیاری مطرح شده که به برخی اشاره می‌شود:

۳.۱ - دیدگاه ابن‌کثیر


ابن‌کثیر برخی از اشعار او را آورده، می گوید که وی حافظ قرآن بوده است.

۳.۲ - دیدگاه ابن‌حجر


ابن حجر عسقلانی نیز او را ادیب و آشنا به فقه امامیه و قرائت دانسته است.
افزون بر این، سخنوری خوش سخن و خوش‌چهره و دارای دیانت و ریاست بود و از درایتی کامل و رفتاری پسندیده برخوردار بود و مردم از او بهره‌مند می‌شدند.
[۵] ابن عدیم، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۵، ص۳۸۹، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۰۶ـ ۱۴۰۹/۱۹۸۶ـ ۱۹۸۹.
[۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، ج۱، ص۴۷۷، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۱۱ـ۶۲۰ ه، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.


۴ - موقعیت اجتماعی



وی علاوه بر نقابت علویان، مقام دبیری دربار ملک الظاهر غازی، فرزند صلاح الدین ایوبی، را بر عهده داشت، لیکن این مقام خوشایند او نیفتاد و پس از چندی استعفا کرد. چندین بار نیز، به عنوان سفیر الملک الظاهر، با سلطان روم و حاکم موصل و حاکم اربل و الملک العادل ـ حاکم مصر و دمشق ـ و حاکم بغداد ملاقات کرد.

۴.۱ - وفات


پس از درگذشت الملک الظاهر، جانشین او عزیز، مقام وزارت را به حسن بن زهره پیشنهاد کرد؛ لیکن او نپذیرفت و راهی سفر حج شد و پس از بازگشت از حج بیمار شد و در جمادی الاولی ۶۲۰ درگذشت.
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، ج۱، ص۴۷۸، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۱۱ـ۶۲۰ ه، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۸] ابن عدیم، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۵، ص۳۹۰، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۰۶ـ ۱۴۰۹/۱۹۸۶ـ ۱۹۸۹.


۴.۲ - فرزندان


فرزندان او ابوالحسن علی (متولد۵۹۲) و ابوالمحاسن عبدالرحمان (متولد۶۰۶) ـ از محدثان بوده‌اند و ابن صابونی از آنان حدیث شنیده است.
[۹] ابن عدیم، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۵، ص۳۹۰، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۰۶ـ ۱۴۰۹/۱۹۸۶ـ ۱۹۸۹.


۵ - پانویس


 
۱. آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الانوارالساطعة فی المائة السابعة، ص۳۹، چاپ علی نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۲/۱۹۷۲.
۲. ابن صابونی، کتاب تکملة اکمال الاکمال فی الانساب والاسماء والالقاب، ج۱، ص۱۸۶، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
۳. ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۱۳، ص۱۱۱، چاپ احمد ابوملحم (و دیگران)، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.    
۴. ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۲، ص۲۰۸، بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.    
۵. ابن عدیم، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۵، ص۳۸۹، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۰۶ـ ۱۴۰۹/۱۹۸۶ـ ۱۹۸۹.
۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، ج۱، ص۴۷۷، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۱۱ـ۶۲۰ ه، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، ج۱، ص۴۷۸، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۱۱ـ۶۲۰ ه، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۸. ابن عدیم، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۵، ص۳۹۰، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۰۶ـ ۱۴۰۹/۱۹۸۶ـ ۱۹۸۹.
۹. ابن عدیم، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۵، ص۳۹۰، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۰۶ـ ۱۴۰۹/۱۹۸۶ـ ۱۹۸۹.
۱۰. امین، محسن، اعیان الشیعة، ج۵، ص۷۳۷۴، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    


۶ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بنوزهره»، شماره۱۹۱۹.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.